Historia Papieru

Słowo papier pochodzi z języka greckiego od słowa papyros - które jako papirus jest używane w Polsce. Jest to zagęszczona, albo technicznie spilśniona, na sicie włóknista masa pochodzenia organicznego. Po uformowaniu masy w odpowiedni kształt jest ona kolejno odwodniona, prasowana, suszona i gładzona by uzyskać jednolitą strukturę i gładką powierzchnię. Wytwarzana w formie arkuszy lub wstęgi nawijanej na zwoju. 

 

Papier jest jednym, z największych wynalazków ludzkości. Jego historia według bada archeologicznych sięga aż 8 wieku p.n.e. Jednak oficjalnie stworzenie prototypu dzisiejszego papieru przepisuje się jedynemu z członków dworu cesarza chińskiego i datuje na 105 rok n.e. kiedy to po eksperymentach z wieloma materiałami stworzył pierwszy papier czerpany z użyciem lnianych i jedwabnych szat. Z kolei wspomniany papirus to swego rodzaju przodek papieru od którego wziął właśnie swoja nazwę, Papirus znany był w starożytnym Egipcie już w III w. p.n.e. i wytwarzany z układanych i prasowanych poprzecznie łodyg trzciny papirusowej suszonych następnie na słońcu i zapisywanych hieroglifami. W innych regionach świata papier pojawił się wieki później. 

 

W 751 r. n.e. Arabowie po jednej z bitew wzięll do niewoll chińskich papierników dzięki którym papier upowszechnił się na ziemiach arabskich a potem w Europie poprzez kontrolowane przez nich regiony np. Hiszpanii skąd dystrybuowali je po kontynencie. Około X wieku powstały pierwsze rękopisy a w XII i XIII wieku zakładano pierwsze papiernie na terenach Europy, w Polsce - w XV wieku (m.in. w Dusznikach gdzie do dziś jest muzeum papiernictwa).  

 

Dopiero w XVII wieku udało się istotnie zwiększyć skalę produkcji za pomocą maszyny zwanej holendrem. W połowie XIX wieku w wyniku eksperymentów okazało się, że najlepszym surowcem do produkcji papieru jest stosowany do dziś ścier drzewny i celuloza. Zaraz potem z pomocą mechanizacji i maszyn parowych produkcja papieru stała się masowa. Miało to ogromne znaczenie w zwiększeniu dostępności książek, co wywołało rozwój wielu dziedzin życia, upowszechnianie umiejętności czytania i pisania, rozwój szkolnictwa i wiele innych.  

 

Współcześnie papier produkowany jest głównie w ogromnych papierniach przetwarzających setki ton materiałów dziennie. Do produkcji papieru używane są zwykle włókna organiczne z celulozy i ścieru drzewnego. Ścier otrzymuje się poprzez starcie i zmielenie drewna sosnowego w formie bali (zwanej papierówką) w procesie rozwłókniania mechanicznego. Co bardzo istotne -do produkcji papieru często używana jest makulatura, w zależności od rodzaju papieru jej udział wynosi nawet do prawie 100%. Z 1 tony makulatury można uzyskać 900 kg papieru! Włókna papieru nadają się do kilkukrotnego przetworzenia i umożliwiają zwiększenie mocy wytwórczych papierni. Stanowią też źródło ogromnych oszczędności - aż 65% w stosunku do papieru produkowanego z włókien pierwotnych, czyli z drewna.  

 

 Ostatnim składnikiem papieru są oprócz włókien organicznych są tzw. wypełniacze-organiczne jak skrobia ziemniaczana czy nieorganiczne, np. talk, gips, kreda i barwniki. Wypełniacze poprawiają znacząco właściwości papieru pod konkretne potrzeby. Poprawiają jego gładkość, trwałość, nieprzezroczystość, białość czy odcień. I tym samym z nieciekawej szaro-brązowej masy można stworzyć np. piękny, śnieżnobiały papier książkowy czy delikatny i wyjątkowo gładki papier kredowy. Wskutek odpowiedniej receptury składu powstają także papiery o gramaturach ok 80-100 g/m2, brązowe lub bielone które wykorzystywane są w opakowaniach. Według statystyk prawie 50% produkcji papierów jest wykorzystywane w celach opakowaniowych, w tym-do produkcji tektury i kartonów. 
 

Jeśli mowa o papierach, z których produkuje się tekturowa opakowania, to ze względu na zastosowanie i właściwości wyróżniamy już lat co najmniej 50 lat następujące podstawowe rodzaje papierów: 

 

 

Wśród linerów wyróżnia się kraftlineryi testlinery, oba naturalnie szaro-brązowe lub bielone. Kraftlinery, często zwane jako papier typu Kraft, mają najlepsze właściwości wytrzymałościowe. To dzięki temu, że składają się z masy celulozowej z niewielkim dodatkiem masy makulaturowej. Zwykle jego wierzchnia warstwa jest mocniej zaklejona i ma wyższą gładkość.  

 

Testlinery-to z kolei dwuwarstwowe papiery składające się najczęściej w 100% z masy makulaturowej. Dzięki rozwojowi technologii która pomaga odpowiednio układać włókna w papierze w trakcie jego produkcji, przez lata rósł udział makulatury w składach papierów a spadała powoli ich gramatura. Obecnie papiery wykorzystywane do produkcji tektury i kartonów są w pełni makulaturowe o gramaturze około 80-100 g/m2. Dzięki temu wobec rosnącemu zużyciu papierów na świecie można wykorzystać powstające z nich odpady nie zwiększając znacząco wycinki lasów gospodarczych potrzebnych do produkcji świeżej masy celulozowej.